Χίου, νομός

Το νησί Χίος αποτελεί νομό, στον οποίο υπάγονται και τα νησιά Ψαρά, Οινούσες, και τα μικρότερα Aντιψαρά, Βάτος και Ποντικονήσι. Ο νομός έχει έκταση 904 τ. χλμ. Πρωτεύουσα του νομού, ο οποίος δεν έχει άλλη επαρχία, είναι η πόλη Χίος. Το ανάγλυφο της X. δεν είναι έντονο, oπωσδήποτε όμως ορεινότερο είναι το βόρειο τμήμα, όπου βρίσκονται και οι ψηλότερες κορυφές του νησιού: Πεληναίον (1.297 μ.), Όρος (1.186 μ.) και στο βορειοδυτικό άκρο η Aμονή (809 μ.). Στην ίδια κατεύθυνση B-N του Πεληναίου και του Όρους συνεχίζονται νοτιότερα στον κεντρικό άξονα του νησιού οι κορυφές Μαραθόβουνος (796 μ.) και Πιγκανιάς, στη μέση σχεδόν του νησιού· νοτιότερα οι εδαφικές εξάρσεις χαμηλώνουν προοδευτικά. Οικονομία, οικισμοί. Ο νομός X. είναι ο περισσότερο πυκνοκατοικημένος από τους άλλους 4 του διαμερίσματος των νησιών του Αιγαίου. Η οικονομία του βασίζεται στη γεωργία και στη ναυτιλία. Μικρό σχετικά τμήμα του εδάφους καλλιεργείται, με σημαντικότερα προϊόντα τα εσπεριδοειδή, κυρίως μανταρίνια, η παραγωγή των οποίων πλησιάζει το ένα πέμπτο της συνολικής παραγωγής της χώρας, όσπρια κ.ά.,καθώς και την περίφημη μαστίχα, που παράγεται αποκλειστικά στη X., στη νότια περιοχή του νησιού (Μαστιχοχώρια), σε ποσότητα περίπου 300 τόνων ετησίως και εξάγεται σχεδόν στο σύνολό της (περίπου 2/3 στο Ιράκ) αποδίδοντας 1,5-2 εκατ. δολλάρια. Από τη X. και από τις Οινούσες κατάγονται πολλές οικογένειες εφοπλιστών και αυτό αποτελεί έναν από τους λόγους για τους οποίους ο νομός X. τροφοδοτεί με πληρώματα το ελληνικό εμπορικό ναυτικό, σε αναλογία μεγαλύτερη από κάθε άλλη περιοχή της Ελλάδας. Οι περισσότεροι οικισμοί του νομού βρίσκονται συγκεντρωμένοι στο νοτιοανατολικό τμήμα του νησιού της X. και κατά δεύτερο λόγο στο βορειοδυτικό του, ενώ οι μεγαλύτεροι σε πληθυσμό βρίσκονται στη μέση της ανατολικής ακτής. Εκτός από την πρωτεύουσα του νομού που διατηρεί τον πληθυσμό της, το υπόλοιπο νησί παρουσίασε συνολικά μείωση του πληθυσμού. Συνολικά υπάγονται διοικητικά στον νομό Χίου 9 δήμοι, 32 κοινότητες και 126 οικισμοί. Bλ. λ. Χίος.